Εννεάδαι – enneadi

«Δέκα στρατιώτες όταν καθοδηγούνται με σύνεση, μπορούν να νικήσουν εκατό που ενεργούν δίχως μυαλό» – Ευριπίδης

Στον κόσμο των Αρχαίων Ελλήνων, ο πόλεμος και η πολιτική (ρητορική) αντιπαράθεση αποτελούσαν ιδανικά πεδία για την αρετή και την οξύνοια να αναδειχθούν ως ύψιστο αγαθό.
Ανεξαρτήτως αν ήσουν απόγονος ευπατρίδη (πλούσιου και μορφωμένου) ή γεωμόρου (αγρότη), ο αρχαίος Έλληνας είχε την ευκαιρία να ξεχωρίσει για την ικανότητα να “κερδίζει” μάχες (βίαιες ή αναίμακτες) και να ηγείται. Και σε αυτή του την προσπάθεια, η στρατηγική σκέψη αποτελούσε το πλέον πολύτιμο αγαθό.
Ως εκ τούτου, στην Αρχαία Ελλάδα αναπτύχθηκαν πλήθος εκπαιδευτικών παιχνιδιών, μέσω των οποίων οι νέοι όξυναν τον νου και αποκτούσαν κριτική σκέψη. Δεν είναι τυχαίο που ο Λυσίμαχος, δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, επινόησε ένα παιχνίδι για να εξασκείται ο τελευταίος. Στο παιχνίδι αυτό τον καλούσε να υποδυθεί τον Αχιλλέα, ο οποίος σταδιακά απέκτησε αρχετυπική μορφή (ως ο “ευγενής πολεμιστής”) στο νεανικό μυαλό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όλοι γνωρίζουμε τη μετέπειτα εξέλιξη του Μακεδόνα βασιλιά.

Ένα από αυτά τα αρχαιοελληνικά παιχνίδια λοιπόν ήταν και οι «Εννεάδαι», κατά το οποίο έρχονταν σε μάχη δύο “πεσσευτές” (παίκτες). Με έννεα πεσσούς ανά χείρας ο καθένας για στρατό και με λάχνισμα (κλήρο) να ορίζει ποιος θα κινηθεί πρώτος, ανέπτυσσαν τη στρατηγική τους σε έναν διαγραμμισμό.

Για τον ιστορικό – ερευνητή Χ. Λάζο, οι «Ενναιάδαι» (όπως και όλα τα πνευματικά επιτραπέζια παιχνίδια της αρχαίας Ελλάδας) αποτελούν ελληνικότατη επινόηση από τα βάθη του χρόνου, από τον Τρωικό Πόλεμο τουλάχιστον όπου αναφέρονται σε σχετικά λήμματα. Πολλά χαραγμένα παιχνίδια βρέθηκαν στα Μεγάλα Προπύλαια της Ελευσίνας και λιγότερα στην Επίδαυρο, τα οποία πιθανότατα χαράκτηκαν από ανθρώπους που επισκέφθηκαν τις περιοχές κατά τους κλασσικούς και προκλασσικούς χρόνους.

Η δυναμική του αρχαιοελληνικού επιτραπεζίου “Εννεάδαι” υπήρξε μάλιστα τέτοια που επιβίωσε έως και τον Μεσαίωνα, όπου αποτέλεσε ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια μαζί με το τάβλι και το σκάκι.

Το παιχνίδι περιλαμβάνει: ξύλινη κυκλική συσκευασία 39 x 5.5 εκατοστών, ξύλινους πεσσούς, διαγραμμισμό σχεδιασμένο σε δέρμα με πυρογραφία (και συνθετική επένδυση), ξύλινο λάχνισμα, πουγκί από πλεκτό ύφασμα με λινάρι, περιγραφή και οδηγίες 2 σελίδων.